Người t́nh tuyệt vời

Người t́nh tuyệt vời

Tác giả: Frank Slaughter

(Nguồn: docsach)

Giới thiệu tác giả

Về Phrăng Xlôtơ

Tôi theo đuổi công tŕnh nghiên cứu khoa học của ḿnh nhiều khi bất chấp những nguy hiểm đe doạ tính mạng ḿnh. Và tôi đă không hề hổ thẹn khi học tập dù ở những người lang thang, những người thợ cạo, hay những tên đao phủ, những điều tôi đánh giá là hữu ích. Chúng ta đều biết rơ chặng đường dài mà một người đang yêu có thể vượt qua để gặp được người phụ nữ ḿnh yêu. Vậy th́ phải tới đâu mà người yêu sự uyên bác chẳng đi để t́m cho được người t́nh tuyệt vời của ḿnh.

Paraxen


Ngoài những danh nhân lịch sử có tên trong truyện, các nhân vật đều do tác giả tưởng tượng ra, cũng như các sự việc diễn biến ở đây chẳng liên quan ǵ đến người thực, việc thực cả.

Về Phrăng Xlôtơ
Phrăng Xlôtơ (Frank Slaughter) (1908 - 2001) là một tác giả người Mỹ được nhiều người đọc ưa thích. Ông là bác sĩ đồng thời là nhà văn. Ông chuyên viết tiểu thuyết, có nhiều tác phẩm, và phần lớn các tác phẩm của ông là loại tiểu thuyết tâm lư xă hội nói về những người làm công tác trong ngành y. Các nhân vật chính ở đây đều là những người luôn phải đấu tranh với các trở ngại xă hội, với bản thân ḿnh để đạt được mục đích tốt đẹp đang hoài băo hoặc để bảo vệ trách nhiệm người thầy thuốc và nhân phẩm. Bác sĩ Brâyđơ – trong tác phẩm cùng tên – đă vất vả chống lại với những tật xấu của ḿnh như chạy theo danh vọng, tiền tài... để cuối cùng giữ vững được bàn tay cầm dao mổ. Bác sĩ Đôn Cactê – trong tiểu thuyết “Người cứu chữa” - đứng trước một t́nh trạng hiểm nghèo: người nữ bệnh nhân nằm trên bàn mổ đợi anh cứu sống cũng là người sẽ có thể hại anh. Nên làm như thế nào bây giờ? Sau giây lát lưỡng lự, anh kiên quyết cúi xuống bàn mổ, gạt bỏ mọi suy tính cá nhân và dao mổ của anh rạch một đường nhanh và chính xác.
Một nhà nghiên cứu văn học Mỹ Giôn Brao, trong cuốn “Khái quát về văn học Mỹ đương thời” đă nhận định về Phrăng Xlôtơ như sau: “Nếu chỉ dừng lại ở những nhà văn cỡ lớn mà không nói đến Lui Brômphin (Louis Bromfield), Piêclơ Bấc (Pearl Buck), Grâyxơ Mêtaliơt (Grace Metalious),...Phrăng Xlôtơ (Frank Slaughter) và những tác giả được ưa thích khác, được đọc nhiều ở khắp nước Mỹ và ở các nước người...th́ không thể có một khái niệm đầy đủ về nền văn học Mỹ đương thời...” Trong cuốn “lịch sử tiểu thuyết Mỹ” được viết ở Pháp có nêu một chi tiết: Tác phẩm của Phrăng Xlôtơ bán ở nước ngoài c̣n mạnh hơn cả ở nước Mỹ.
Trong các tác phẩm của Ph.Xlôtơ, có nhiều tác phẩm được dựng thành phim và dịch ra tiếng nước ngoài. “Người t́nh tuyệt vời” (Divine Mistress) là một trong loại tác phẩm ấy.
Chuyện này xảy ra vào khoảng thế kỷ XVI, thời điểm mà trí tuệ con người phát triển chưa từng thấy trên mọi lĩnh vực và xảy ra tại nước Ư với biết bao danh nhân, với thành phố Vơnidơ hoa lệ, nhưng nước Ư, bấy giờ cũng là nơi tôn giáo có một sức mạnh rất lớn đă gây băo táp cho cuộc sống của nhiều danh nhân.
Ăngtôniô Xecvêtut, một bác sĩ trẻ, là nhân vật chính của câu chuyện này. Anh giảng dạy hai môn giải phẫu học và ngoại khoa ở trường Đại học y khoa tỉnh Pađu, một tỉnh miền đồng bằng Bắc Ư, gần thành phố Vơnidơ. Ăngtôniô ham mê t́m ṭi, nghiên cứu trong lĩnh vực ḿnh giảng dạy đồng thời cũng rất say mê hội hoạ. Anh đă phát hiện ra một vấn đề trong cơ thể học: máu tuần hoàn trong cơ thể con người phải ṿng qua phổi, không chỉ qua tim như những nhà y học khi ấy đă khẳng định. Đây là một vấn đề quan trọng trong thời gian ấy, nhưng rủi cho anh là phát hiện này ngược lại với điều mà nhà thờ thừa nhận là “máu chỉ tuần hoàn qua các huyết quản và tim”. Bây giờ ở nước Ư và những nước mà tôn giáo có uy quyền lớn, ai nói ngược lại điều ǵ nhà thờ đă công nhận, trong bất cứ lĩnh vực nào, đều bị toà án tôn giáo buộc tội là tà giáo và kết tội hoả thiêu. Nêu lên điều ḿnh phát hiện, Ăngtôniô phải đối phó với một kẻ thù có uy quyền lớn là toà án tôn giáo.
Trong kho đồ cũ của tu viện Pađu, nơi anh ở, anh đă t́m thấy bức tranh “Thần vệ nữ giáng sinh” và đem về treo ở pḥng ḿnh. Trưởng tu viện Pađu, linh mục Phêlíp Xăngtốt đă phát hiện và chiếm hữu bức tranh ấy. Ông ta nhân danh pháp quan của toà án tôn giáo Pađu điều đ́nh với Ăngtôniô rằng nếu anh im lặng về vấn đề bức tranh th́ ông ta sẽ không truy tố anh tội dám nói ngược lại với nhà thờ về vấn đề tuần hoàn qua phổi. V́ bức tranh này, anh lại một lần nữa mâu thuẫn nặng nề hơn với người đại diện cho toà án tôn giáo.
Ăngtôniô phải trốn đi Tây Ban Nha, để khỏi bị bắt. Nhưng tại Tây Ban Nha, trong lúc làm nhiệm vụ của người thầy thuốc anh lại nhiều lần mâu thuẫn với các pháp quan của toà án tôn giáo ở Mađơrít và hai lần bị đưa ra xét xử. Cuối cùng, anh đă vượt ngục trốn sang một nước khác, nơi anh được tự do giảng dạy và nghiên cứu khoa không bị sự kiềm chế của toà án tôn giáo.
Trong quăng đời gian truân ấy, anh có một người bạn rất chân thành và đă gặp một t́nh yêu thật tốt đẹp và trong sáng. Bạn anh, hoạ sĩ Giăng Xavarinô đă theo sát giúp đỡ anh trong mọi lúc khó khăn, nguy hiểm. Luxia Belacmi, cháu gái một nhà triệu phú, một cô gái đẹp giống hệt Thần vệ nữ trong tranh, rất thông minh nhưng cũng rất kiêu căng, đă yêu anh ngay từ lần đầu tiên gặp gỡ.
Dưới ng̣i bút của tác giả, các nhân vật sống động và hấp dẫn người đọc khá mạnh. Mỗi con người đều rất thực với các ưu khuyết điểm rơ ràng của họ. Ăngtôniô Xecvêtut là một bác sĩ, say mê khoa học nghệ thuật, sống rất trung thực, và có trách nhiệm, nhưng nhiều lúc chất phác đến ngu ngốc trước những sự việc uẩn khúc trong cuộc sống. Người thanh niên này lại vô cùng cương quyết và dũng cảm khi phải bảo vệ chân lư và nhân phẩm. Giăng Xavarinô là một hoạ sĩ sống khá phóng túng, hay lả lơi với gái đẹp, nhưng lại rất nghiêm túc trong công việc, tận t́nh giúp đỡ bạn ngay cả những lúc bản thân có thể bị đe doạ. Luxia Belacmi tuy là cô gái đẹp và thông minh nhưng lại ngang tàng và ngỗ nghịch như con trai. Cơlarit Xtơrôdi, người mẫu khoả thân của hoạ sĩ Giăng Xavarinô, t́nh nhân của viên pháp sư Anhôlô, lại là một phụ nữ dịu dàng, tế nhị, hiểu biết, đẹp, duyên dáng và thà chịu chết dưới nanh vuốt của toà giáo chứ không chịu phản bội bạn bè.
Nếu các nhân vật chính thu hút người đọc v́ tấm ḷng trong sáng và sức sống sôi nổi th́ các nhân vật phản diện lại thu hút bằng sắc thái nham hiểm và tàn ác đến ghê tởm của chúng. Linh mục Phêlíp Xăngtốt, pháp quan toà án tôn giáo ở Pađu, đă lạm dụng trách nhiệm để chiếm bảo vật của người khác, đă dùng dao đâm Ăngtôniô khi anh đến lấy lại bức tranh để trả cho chủ nó, đă dùng sức ép để bắt anh kư vào một tờ vu khống, đă câu kết với linh mục Inhaxiô Môlina t́m mọi cách buộc tội anh, Inhaxiô Môlina, pháp quan toà án tôn giáo ở Mađơrit cũng đă nhiều lần uy hiếp không cho anh làm nhiệm vụ của người thầy thuốc đối với những người thuộc phái chống lại họ. Ṭa án Tôn giáo Mađơrit, tuy không đủ chứng cớ cũng cứ bắt giam Luxia Belacmi, dùng cô để tạo sức ép với Ăngtôniô và v́ cô có một gia sản lớn, nếu buộc tội được cô, toà giáo sẽ tịch thu được tài sản đó. Cuộc đấu trí giữa các pháp quan toà án tôn giáo Mađơrit với Ăngtôniô và sự thảm hại của linh mục Inhaxiô là một đoạn làm cho người đọc rất thú vị.
Tác phẩm được bố cục làm năm phần lớn, mỗi phần là một chủ đề nối tiếp nhau. Trong mỗi phần chia thành nhiều chương và mỗi chương thể hiện một t́nh tiết. Cách bố cục ấy làm cho tác phẩm rất sáng và mang nhiều kịch tính.
Trong tác phẩm có đôi chỗ nói đến vấn đề trực giáo, đến sự huyền hoặc của phép thôi miên mà viên pháp sư Anhôlô đă tŕnh diễn...Tuy nhiên, có thể bỏ qua những chi tiết này v́ đây là câu chuyện xảy ra từ thế kỷ thứ XVI.
“Người t́nh tuyệt vời” là chuyện về những người thanh niên yêu khoa học, quyết tâm bảo vệ khoa học, bảo vệ lương tâm, trách nhiệm và phẩm chất làm người dám chống lại sự đàn áp tàn nhẫn và thâm độc của những người đại diện cho quyền lực của tôn giáo thời bấy giờ là các pháp quan của toà án Tôn giáo. Đây chính là câu chuyện về những người thanh niên đẹp, kiên quyết bảo vệ cái đẹp của con người và các đẹp của cuộc sống.

Người dịch

Lời nói đầu

Lời nói đầu
Tác giả: Frank Slaughter

Trong lịch sử thế giới không có thời ḱ nào lại như thế kỷ thứ XVI, thời gian xảy ra những câu chuyện mà các bạn sắp đọc dưới đây, chứng minh một cách vững vàng rằng sự thực lại có thể vượt qua sức tưởng tượng đến mức nào. Đúng là Ăngđơrê Vêdan (1), nhà giải phẫu học chân chính đầu tiên, nổi tiếng, đă viết những văn bản quan trọng nhất của ông vào giữa thế kỷ này và ngày nay nhiều người đă cho rằng ông là người mở đầu lịch sử y học hiện đại. Những diễn biến của đời ông tương tự như sự t́nh kể lại trong câu chuyện này.
Cũng đúng là Misen Xécvê (2), người tử v́ đạo lớn lao của ngành y, đă t́m ra sự bí mật của ṿng tuần hoàn phổi trước cả Hácvây (3), nhưng v́ quá bận tâm đến những tranh luận về tôn giáo sẽ đưa ông đến chỗ bị hành h́nh trên giàn lửa qua bàn tay của Canvanh (4), ông đă bỏ qua không viết một bản thuyết tŕnh chi tiết về phát minh của ḿnh cho nên sự kiện quan trọng về kiến thức y học ấy chỉ thể hiện xen vào nội dung của một trong những tác phẩm ông viết về tôn giáo. Nhưng sự kiện lớn đă tồn tại trong tác phẩm ấy.
C̣n về bức tranh bất hủ của Bôtixeli (4) “Thần vệ nữ giáng sinh”, việc bức tranh biến mất trong ṿng một phần của thế kỷ ấy, đă được xác nhận và thuật lại. Ngoài ra, câu chuyện về người mẫu của bức tranh như đă kể lại ở đây cũng đúng với sự thực.
Cuối cùng, nếu như có ai đă chế giễu và nói rằng vấn đề thôi miên “mà Paraxen (5), con người vô song đă biết rơ và gọi là từ tính học” mới chỉ có từ thời Mexme (6), th́ hẳn họ sẽ phải cứng họng khi được thông báo rằng: hiện tượng ḱ lạ ấy đă được một học phái Ai Cập sử dụng từ bốn mươi thế kỷ nay, kể cả việc sử dụng quả cầu thuỷ tinh.
Những việc làm của toà án tôn giáo viết ở nhiều đoạn trong cuốn sách này đúng với sự thực và đă dựa trên cơ sở lịch sử, đặc biệt là những điều nói về vị đại pháp quan Tôma đơ Tôcơmađa.
Nhưng các chi tiết này có ǵ quan trọng nhỉ? Đây chỉ là truyện tiểu thuyết và ai cần biết ở chỗ nào kết thúc sự thực và bắt đầu trí tưởng tượng.
Phrăng Gi. Xlôtơ Thành phố Giăcxơn, Phlôriđa.
Ngày 10 tháng Năm 1949

Chú thích:
(1) Anđrê Vésale (1514-1564). Giáo sư đại học y khoa người Phlamăng, chuyên về giải phẫu học của Galiêng và một số thấy thuốc cổ đại và đă tạo ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực này. Năm 1561 ông bị toà án tôn giáo buộc tội đă mổ người vẫn c̣n sống. Nhờ vua Philíp II can thiệp, ông được đền tội bằng một cuộc hành hương đến đất Thánh, nhưng thuyền bị băo quật vào đảo Đăngtơ, ông đă chết tại đấy v́ đói và kiệt sức.
(2) Michel Servet (1511-1553). Thầy thuốc và nhà thần học Tây Ban Nha. Ông phát hiện ra vấn đề tuần hoàn máu qua phổi. Do phủ nhận vấn đề Tam vị nhất thể (đức chúa cha, đức chúa con và đức chúa thánh thần chính là chúa trời), tấn công vào học thuyết của Canvanh, nên ông bị Canvanh buộc tội tà giáo trước Đại hội đồng và bị hoả thiêu 28/10/1553
(3) Jean Calvin (1509-1564). Người nước Pháp. Rất giỏi các môn ngôn ngữ học, triết học, luật học, thần học. Nhưng trong lĩnh vực thần học, ông mang xu hướng cải cách tôn giáo và là nhà truyền giáo tích cực cho Tân giáo. Ông đă buộc tội tà giáo cho Misen Xécvê v́ Misen phủ nhận vấn đề Tam vị nhất thể trong tôn giáo.
(4) Sanđro di Mariano Filipepi Botticelli (1444-1510). Hoạ sĩ và nhà điêu khắc có tiếng ở nước Ư. Ông vẽ hàng loạt tranh thần thoại trong đó có bức Thần vệ nữ giáng sinh.
(5) Paracelse (1493-1541). Người sáng lập ra y học thần bí. Theo ông, mỗi bộ phận trong cơ thể con người đều có liên quan đến một hiện tượng khách quan (mặt trời, mặt trăng...)
(6) Frank Anton Mesmer (1734-1815). Thầy thuốc người Đức. Ông cho rằng mỗi con người đều có thể bị luồng điện từ tính ảnh hưởng đến, cho nên có thể t́m ở lĩnh vực này cách chữa bệnh cho người. Luận thuyết và thực nghiệm của ông đều không thành công.

Phần 1 - Đất thánh

Chương 1

Sáng hôm đó Ăngtoan Xécvê không tự ḿnh tiến hành phẫu thuật. Mấy hôm trước anh bị dao mổ khía vào ngón tay, ngón trỏ sưng tấy lên, nên anh đă thận trọng không dám mó vào da thịt đang bị hoại của người tội phạm bị hành h́nh mà tử thi đang đặt trên bàn mổ. Trời nóng làm cho thi thể chóng rữa kèm theo hai hậu quả là gây mùi hôi thối khó chịu trong giảng đường giải phẫu và tăng thêm nguy cơ bị thương phẫu thuật cho người tiến hành và những người phụ mổ.
Phía dưới bục giảng cao mà nhà giải phẫu học trẻ tuổi đang đứng, giáo tŕnh ngày hôm ấy để trước mặt các sinh viên đang xúm quanh người tiến hành phẫu thuật là cụ Ghintêriut, những ngón tay sứt sẹo biến dạng v́ dao mổ, đang thong thả thao tác. Vốn quen với những động tác nhanh và chính xác của Ăngtoan, các sinh viên có vẻ sốt ruột, động đậy luôn. Ánh sáng chói chang rọi qua khung kính trên mái làm loé sáng ánh thép của con dao mổ trong bàn tay chậm chạp vụng về của người thợ cạo già kiêm phẫu thuật viên.
Một làn gió nhẹ lùa qua khung cửa sổ ở phía sau Ăngtoan và vuốt ve chiếc gáy nóng hổi, nhớp nháp mồ hôi dưới chiếc cổ áo dày cộm của bộ y phục giáo sư. Làn gió lật lung những trang sách giáo khoa đặt trước mặt anh, lần lượt mở ra những bức vẽ tuyệt tác của Canca, những bức tranh khắc gỗ in đối diện với trang chữ La tinh ngắn gọn và cô đọng mà Ăngtoan đă thuộc ḷng từ sáu năm nay, khi anh đến trường Đại học Pađu (1) để vừa học giáo luật vừa học ngành y. Thuộc đến nỗi anh có thể đọc lại những câu có âm thanh vang vang ấy mà không cần nh́n sách.
Một tờ giấy bằng da cừu được đặt bên cuốn sách, với bàn tay có vẻ như lơ đăng nhưng khéo léo, Xécvê phóng những nét bút mềm mại phác họa chỗ cụ Ghintêriut đang tiến hành giải phẫu. Trên bức phác họa này, các bắp thịt được đánh bóng nhẹ, những dây chằng tô đậm hơn, dây thần kinh và huyết quản hằn lên thành những đường nổi đậm.
Ăngtoan ngắm nghía bức phác hoạ bằng cặp mắt phê phán, lông mày cau lại và trong khoảnh khắc, anh ngừng giọng đều đều đọc giáo tŕnh. Ngay tức th́, giảng đường giải phẫu trầm lặng hẳn. Thực ra, khó có thể gọi căn pḥng nhỏ ngổn ngang đồ đạc này là “giảng đường giải phẫu”. Ở đây, ngoài bục giảng, bàn mổ và các chậu đất ở bốn góc pḥng để đựng các mảnh thịt và xương, thùng dấm ở một góc để ngâm các bộ phận dị thường, đáng giữ lại nghiên cứu sau này, c̣n lại rất ít chỗ dành cho học sinh. Họ đứng chen chúc nhau, mồ hôi nhễ nhại và thở có vẻ khó khăn.
Ngạc nhiên v́ sự im lặng đột ngột, các sinh viên ngẩng nh́n về phía Ăngtoan, những gương mặt sáng sủa nổi trên các bộ áo màu sẫm.
Hai con người lúc đó đang bận giải phẫu với những danh vị khác nhau trong căn pḥng nhỏ bé này đại diện cho lịch sử y học ở nửa phần cuối thế kỷ XVI sáng ngời trí tuệ.
Ăngtoan hai mươi lăm tuổi, người cao lớn, chắc nịch, lại càng có vẻ cao lớn hơn trong chiếc áo chùng dành cho các giáo sư, các nhà giải phẫu học và các nhà bào chế. Đầu anh cân đối, tóc đen và hơi quăn, da nâu hơi ánh vàng, hai má đôi khi thoáng ửng đỏ, tất cả những điều đó chứng tỏ cha anh là người Tây Ban Nha và mẹ anh là người Ư. Nhưng cái làm cho ta đặc biệt chú ư là cặp mắt màu nâu thẫm rực cháy nhiệt t́nh và sự tận tuỵ của nhà bác học chân chính, nhà khoa học bẩm sinh, của con người luôn nh́n sâu vào tương lai. Đôi môi linh hoạt, hay mỉm cười, làm sinh động gương mặt đầy nhân đạo và cởi mở nồng nhiệt. Những ngón tay cầm bút ch́ khoẻ và thon, anh có đôi tay nhạy cảm của một người nghệ sĩ, vừa của một nhà phẫu thuật.
Ghintêriut thuộc công hội đă có từ lâu của những người vừa làm thợ cạo vừa làm nghề mổ xẻ. Phần lớn họ là những người vô học, chỉ mù quáng làm theo những quy tắc mà Galiêng(2) và một số vị lăo thành khác đă đề ra, họ chưa thể thấy rằng trong đà phát triển mới của khoa học, nghệ thuật, văn học, ngành y nhảy lên hàng đầu với tư cách là giai đoạn mới và quan trọng của kiến thức loài người.
C̣n Ăngtoan Xécvê, anh thuộc những người kiên quyết đoạn tuyệt đoạn tuyệt với những tập quán cũ, sự đoạn tuyệt bắt đầu từ Paraxen, Cácđăng (3) với mấy người nữa và thể hiện rơ rệt nhất ở Ăngđơrê Vêdan, mà văn bản của ông ta đang đặt trên giá trước mặt anh. Vê đan đă dám mổ thi thể con người. Các phát minh của ông đe doạ sẽ đốt thành tro bụi những nền móng cũ đang lung lay mà một số nhà bào chế và thợ cạo vẫn c̣n đang dựa dẫm để thay bằng những tri thức mới đầy sức mạnh, làm cho ngành y vừa là một khoa học vừa là một nghệ thuật.
Làn gió đă ngỗ ngược lật hết các trang sách. Cúi nh́n xuống Xécvê chỉ c̣n thấy trang tên sách, nhưng trí nhớ của anh không hề phản bội anh, anh vẫn tiếp tục đọc không thiếu một câu. Và như ở trong toà lâu đài cổ có phép lạ của truyện tiên, tất cả đều linh hoạt lên ngay: Hai tay cụ Ghintêriut hoàn thành nốt động tác đang làm dở, các sinh viên lại cúi xuống tiếp tục theo dơi vết rạch của con dao mổ.
Trên những trang đầu của cuốn sách lớn ấy, màu đen nổi bật trên nền trắng ở chỗ có chữ in trên giấy: Ăngđơrê Vêdan, giáo sư đại học, về cấu tạo cơ thể con người.
De Humani Corporis Fabrica, những từ ấy thấm vào óc Ăngtoan một cách dễ dàng. “Cấu tạo cơ thể học con người ”, đây là một văn bản chính thức đầu tiên về giải phẫu người kể từ buổi sơ khai của lịch sử. Galiêng, uy quyền duy nhất trong hơn mười thế kỷ về vấn đề này đă mổ xẻ lợn, đôi khi mổ một con khỉ của nước Cathay (4), nhưng hiếm có trường hợp mổ cơ thể người… Cho nên, không có ǵ là lạ khi con dao mổ chú ư và t́m ṭi của Vêdan vạch ra bao nhiêu sai lầm mà Galiêng đă mắc phải. Tuy nhiên, không phải v́ thế mà các học thuyết của Galiêng bớt bám chắc tư tưởng của các thầy thuốc và giới tăng lữ. Mười bảy năm sau khi cuốn Fabrica của Vêdan xuất bản, cuộc tranh căi vẫn tiếp diễn. Vêdan đă tạo ra một thời kỳ mới trong lĩnh vực nghiên cứu về cơ thể con người ở ngay đây, ở Pađu này cũng như một số lớn nhà trường trên thế giới. Nhưng Rôma (5) và các trường trực thuộc vẫn gắn bó với các học thuyết lỗi thời của Galiêng, v́ vậy giữa các trường ấy và các trung tâm học đường tự do như ở Pađu, cuộc luận chiến bền bỉ vẫn diễn ra gay gắt. Có khi luận chiến vượt qua lĩnh vực ngôn ngữ chuyển thành hành động. Chẳng hạn như hôm các sinh viên trường Đại học Pađu xung đột dữ dội trong những phố hẹp của thành phố với sinh viên trường Đại học giáo sĩ ḍng Tên ở gần đấy.
Ăngtoan biết rơ mọi chi tiết của cuộc tranh căi nổ ra chung quanh Vêdan sau khi cuốn Fabrica được xuất bản. Người chiến sĩ tiên phong lớn của khoa giải phẫu học ấy đă từng giảng ở bục giảng này, chính chiếc bục mà hiện anh đang đứng giảng – hay nói cho đúng hơn là ông đă đứng ở chỗ cụ Ghintêriut đang đứng, v́ rằng Vêdan luôn luôn tự tay ḿnh hoàn thành các phẫu thuật – về vấn đề này Ăngtoan cũng nghĩ như người thầy của ḿnh.
Các cuộc công kích gay gắt, hùng hồn đến nỗi nhà giải phẫu học ấy chán chường v́ những phê phán bất công của nhà thờ, trong một hành động nông nổi v́ tức giận, đă đốt cháy phần lớn các tác phẩm của ḿnh trước khi trốn khỏi Pađu để trở thành thầy thuốc riêng cho Hoàng đế Sáclơ Canh, rồi mới đây, cho hoàng tử kế vị là Philíp II của Tây Ban Nha.
- Bác sĩ Xécvê!
Ghinteriut ngẩng lên, rời mắt khỏi vết mổ ở cánh tay tử thi.
- H́nh như ở chỗ này có cái ǵ khác thường.
Ăngtoan bước xuống dưới bục giảng, các sinh viên giăn ra nhường chỗ cho anh xuống gần bàn. Mùi thịt đang thối rất khó chịu, nặng nề chỉ thoang thoảng ngửi thấy ở chỗ bục giảng bốc đến buồn nôn ở chỗ bàn này, thứ hơi độc ấy gần như sờ thấy được v́ dày đặc quá. Vốn quen với mùi cơ thể thối, Ăngtoan không cảm thấy ǵ cả - Cái tĩnh mạch này đây, - Ghinteriut đưa mũi dao mổ chỉ - nó sẽ đi vào tĩnh mạch sâu phải không?
Ăngtoan lấy tay gạt khối bắp đă thâm và gần nát sang một bên nhưng sực nhớ đến ngón tay đang viêm, anh ngừng lại.
- Giáo sư Phalôpiut đă nói đến một dị trạng loại này – anh thừa nhận như miễn cưỡng v́ anh cảm thấy như bất kính mỗi khi anh t́m thấy ở một cơ thể nào đó một chi tiết mà Vêdan chưa nói đến – Vấn đề là đáng lẽ chảy vào tĩnh mạch sâu th́ nó lại nhập với tĩnh mạch nông.
- Tôi nhớ ra điều đó rồi đấy – Ghinteriut nói và cụ hài ḷng cầm lại dao mổ.
Ăngtoan về chỗ ḿnh, cầm lại bút ch́ vẽ cái tĩnh mạch ở vị trí bất b́nh thường và hoàn thành bức phác hoạ. Khi kết thúc, anh giơ bức vẽ lên ngang tầm mắt rồi lắc đầu, cắn môi lại, vẻ bực bội. Các cấu tạo giải phẫu rất đúng vị trí, được vẽ một cách điêu luyện nhưng bức phác hoạ chưa thể hiện được đầy đủ sự cân xứng và sức sống như anh muốn truyền đạt cho nó.
Ghintêriut đă mổ xong và lúc ấy trời đă trưa, Ăngtoan cho sinh viên ra về.
Bài giảng ngày hôm nay của anh thế là kết thúc, anh có thể tự do trở về tu viện Đôminích dưới bóng Thành Mác, nơi anh ở và làm nhiệm vụ thủ thư để trả tiền ăn. Đă năm năm nay, anh sống ở đây cuộc sống êm ả của nhà bác học giữa những cuốn sách bụi bặm và các tập bản thảo. Lánh ḿnh trong tu viện, cuộc sống tu hành hay gần như tu hành của anh, giữa những cuốn sách và xa cách mọi người, có những hấp dẫn khiến anh gần như quyết định sẽ chọn cuộc sống này. Anh dự định sẽ thụ giới vào mùa thu, nhưng quyết tâm không để cho nhiệm vụ giáo sĩ đó cản trở tiền đồ giảng dạy của ḿnh, v́ rằng nhiều giáo sư thực thụ cũng đồng thời là giáo sĩ.
Ở đây, việc t́m ṭi kiến thức được coi trọng hơn tất cả, việc t́m ṭi này đă được thành phố đỡ đầu thừa nhận và khuyến khích, thành phố ấy là Vơnidơ, là đất thánh, nữ hoàng của miền Ađơriatích.
Tuy vậy, gần đây, sự yên tĩnh của thư viện, mùi thơm thoảng thoảng và tiếng sột soạt êm ái của những trang giấy thân mến đă mất đi một phần nào sức quyết rũ đối với anh. Đây là một cảm giác khó tả nhưng có thật.
Sự luyện tập và tŕnh độ y học của anh bảo rằng đó là tội của những ám khí đă tích tụ trong anh suốt mùa đông. Theo Hypôcơrát và Arixtốt (6) th́ một liều thuốc tẩy sẽ chấn chỉnh lại t́nh trạng ấy. Nhưng trong thâm tâm anh, Ăngtoan nghi ngờ rằng, lần này các phương thuốc của những vị thầy xưa kia sẽ không có tác dụng ǵ hết đối với ḿnh.

Edited by nguoitoithuong - 14/8/2007, 12:05